Boer krijgt coach op het erf

Waterschappen en agrariërs slaan handen ineen voor bodem en water

Een coach voor de boer. Om hem te ad­vi­se­ren over maat­re­ge­len om de kwa­li­teit van wa­ter en bo­dem te ver­be­te­ren. En om uit­leg te ge­ven over aan­trek­ke­lij­ke sub­si­die­re­ge­lin­gen van­uit Eu­ro­pa.

Kli­maat­ver­an­de­ring, ge­paard gaan­de met lang­du­ri­ge en he­vi­ge re­gen­val in het na­jaar en ex­tre­me droog­te in het voor­jaar, noopt de agra­ri­sche sec­tor tot een se­ri­eus aan­vals­plan voor een ge­zon­de toe­komst. „We be­rei­ken het punt dat ge­vol­gen van kli­maat­ver­an­de­ring echt pijn gaan doen in de sec­tor", zegt Jan Wil­lem Hui­zin­ga van hoog­heem­raad­schap Hol­lands Noor­der­kwar­tier.

Om ui­ter­lijk in 2027 aan stren­ge Eu­ro­pe­se richt­lij­nen voor wa­ter­kwa­li­teit te vol­doen is er een pact ge­slo­ten tus­sen pro­vin­cie, wa­ter­schap­pen (ook Rijn­land in Lei­den en Am­stel, Gooi en Vecht in Am­ster­dam doen mee), LTO Noord, Bloem­bol­len­cul­tuur en vier agra­ri­sche col­lec­tie­ven. Voor de eer­ste fase tot en met 2021 is 6,4 mil­joen euro aan Eu­ro­pees sub­si­die­geld bin­nen­ge­haald. Voor het pro­ject 'Sa­men­wer­king Bo­dem en Wa­ter Noord-Hol­land' wordt in mei de af­trap ver­richt. Lan­de­lij­ke kop­stuk­ken, on­der wie mi­nis­ter Schou­ten van land­bouw, zijn uit­ge­no­digd. 

Coa­ches

Die vele mil­joe­nen moe­ten uit­ein­de­lijk voor­al te­recht­ko­men bij in­di­vi­du­e­le be­drij­ven. Zo­dat de on­der­ne­mers zelf wor­den aan­ge­zet tot maat­re­ge­len om kwa­li­teit van bo­dem en wa­ter op en rond ei­gen per­ce­len te ver­be­te­ren. Om de agra­riër een hand­je te hel­pen en weg­wijs te ma­ken in sub­si­die­land kan hij de hulp in­roe­pen van spe­ci­a­le coa­ches. Die wor­den ge­re­kru­teerd uit het hoog­heem­raad­schap en de agra­ri­sche we­reld.

De pro­ble­men met bo­dem en wa­ter zijn le­gio, al­dus Hui­zin­ga: ,,Ge­was­be­scher­mings­mid­de­len zijn fu­nest voor de kwa­li­teit. De bo­dem ver­schraalt, er zit­ten steeds min­der or­ga­ni­sche, voed­za­me stof­fen in als stik­stof en fos­for. De pro­duc­tie per hec­ta­re loopt te­rug, voor­al in de Fle­vo­pol­der en Kop van Noord-Hol­land. Het is in het be­lang van de agra­riër zelf om be­wus­ter te wor­den van de ge­va­ren die drei­gen en op ei­gen be­drijf tot ac­tie over te gaan.” 

In ge­bie­den als Oost­pol­der en Koe­gras in Noord-Hol­land-Noord speelt ver­zil­ting van grond­wa­ter steeds meer boe­ren par­ten. Som­mi­ge teel­ten wordt de nek om­ge­draaid als het zout­ge­hal­te be­paal­de waar­den over­stijgt. Sinds twee jaar loopt het pro­ject 'Oost­pol­der Meet', waar­bij in­di­vi­du­e­le agra­riërs zelf met be­hulp van ap­pa­ra­tuur het zout­ge­hal­te op hun per­ce­len con­tro­le­ren. Hier­bij is ook on­der­zoeks­bu­reau Aca­cia in Gou­da be­trok­ken.

„De coa­ches zoe­ken straks de agra­riër die zich aan­meldt thuis op. Maat­re­ge­len waar we aan den­ken zijn on­der meer on­der­grond­se op­slag van zoet­wa­ter, te­rug­drin­gen van ge­was­be­scher­mings­mid­de­len, be­te­re wis­sel­teelt van ge­was­sen waar­door de bo­dem min­der wordt uit­ge­put en meer uit­ge­kien­de or­ga­ni­sche be­mes­ting van lan­de­rij­en", legt Hui­zin­ga uit. Op een di­gi­ta­le land­bouw­por­taal kan de agra­riër ook zelf alle info op­zoe­ken en na­gaan wat voor zijn be­drijf re­le­vant kan zijn. 

Het stre­ven is om in vier jaar één op de drie Noord-Hol­land­se agra­riërs (de pro­vin­cie telt vijf­dui­zend land­bou­wers en vee­hou­ders) ’in be­we­ging te krij­gen'. „Wij kun­nen als wa­ter­be­heer­der niet het ver­schil ma­ken. Daar heb­ben we de agra­ri­sche sec­tor voor no­dig. Als de sec­tor niet zelf in ac­tie komt, zal de over­heid niet schro­men maat­re­ge­len op te leg­gen", voor­spelt Hui­zin­ga.

Ur­gent

Do­ri­ne Kea van LTO Noord vindt dat de kracht van het pro­ject zit in de keu­ze om maat­re­ge­len op be­drijfs­ni­veau te on­der­zoe­ken. ,,De on­der­ne­mer kan zelf in­vul­ling ge­ven aan de aan­pak.” Ze spreekt van een ur­gent pro­bleem voor de sec­tor, waar­van agra­riërs zich heel be­wust zijn. Deel­na­me is op vrij­wil­li­ge ba­sis, van agra­riërs wordt ook een fi­nan­ciële bij­dra­ge ge­vraagd, on­der­streept ze: ,,Die sub­si­die dekt ge­mid­deld veer­tig pro­cent van de in­ves­te­ring.” Ze is op­ti­mis­tisch over de ani­mo om mee te doen aan het meer­ja­ren­pro­gram­ma.

Bron: Noordhollands Daglad  11 januari 2018