De agrarische sector weet zich geconfronteerd met een stevige milieuweten regelgeving. Uitdagingen genoeg de komende jaren. Gelukkig is er nu het Landbouwportaal.
De agrarische sector weet zich geconfronteerd met een stevige milieuweten
regelgeving. Uitdagingen genoeg de komende jaren. Gelukkig is er nu
het Landbouwportaal dat agrarische ondernemers op weg helpt met een
aanbod van bovenwettelijke maatregelen en coaches die adviseren en begeleiden.
En… loopt dat een beetje?
Het Landbouwportaal is ontstaan uit de samenwerking Bodem & Water en een
krachtenbundeling van de waterbeheerders in Noord-Holland, de agrarische collectieven, de
provincie en LTO Noord. Het portaal biedt kennis en informatie, een overzicht
van subsidiemogelijkheden en maatregelen, die allemaal zijn gericht op een duurzame
bedrijfsvoering. Daarbij zijn vijf thema’s geformuleerd: erfafspoeling, duurzaam
bodemgebruik, gewasbeschermingsmiddelen, Voldoende zoetwater en perceel- en
oeverinrichting & beheer. Agrarische ondernemers kunnen via het portaal een coach
inschakelen die hen begeleidt en adviseert.
MOOI AANTAL
Ruim drie maanden geleden werd het portaal gelanceerd, bij het schrijven van dit artikel
waren er 257 aanvragen ingediend, met de nadruk op het thema ‘duurzaam bodemgebruik’.
De aanmeldingen zijn grotendeels afkomstig uit het werkgebied van Hoogheemraadschap
Hollands Noorderkwartier (HHNK). “Dat is een mooi aantal”, vindt hoogheemraad Siem Jan
Schenk van HHNK. “We hopen dat in 2020 zo’n 30 procent van de agrarische bedrijven in
het werkgebied van het Landbouwportaal meedoet. Als deze lijn doorzet, gaan we dat halen
en kan een groot aantal milieuproblemen worden getackeld.” Boven de markt hangt de
Kaderrichtlijn Water; in 2027 moet de sector aan de daarin gestelde voorwaarden op het
gebied van waterkwaliteit voldoen. Daarbij gaat het om grond- en oppervlaktewater. “Het zou
mooi zijn als het Landbouwportaal eraan bijdraagt dat ondernemers op tijd hun zaken op
orde hebben.” Op de vraag waarom het Landbouwportaal er moest komen, antwoordt Schenk:
“Tot nu toe werd er een generiek beleid gevoerd met een combinatie van verboden en
handhaving daarop. Daarbij stapelde wet- en regelgeving zich op en dat maakte het er voor
ondernemers niet eenvoudiger op. Bovendien was die stapeling niet erg effectief. Het
werd tijd om een ander instrument in te zetten. Met behulp van het Landbouwportaal kunnen
ondernemers maatregelen nemen op bedrijfsniveau die bijdragen aan het milieu én aan
het bedrijfsresultaat. De focus ligt op bovenwettelijke maatregelen; die worden op deze
manier toegankelijker gemaakt, nog voordat ze verplicht worden.”
KRACHTENBUNDELING
Schenk is ook blij met de krachtenbundeling in het portaal. “Samen bereiken we meer en
hebben we ondernemers meer te bieden.” De samenwerkingspartners hebben kritisch gekeken
naar het maatregelenpakket dat via het portaal wordt aangeboden. “Veel kleine maatregelen
hebben we geskipt. Wat is overgebleven, zijn de onderwerpen die er werkelijk toe doen voor
de kwaliteit van het water en de bodem. In de toekomst komt er misschien een thema bij
rondom nieuwe technieken.” Om zoveel mogelijk ondernemers uit de doelgroep
te bereiken, organiseren de samenwerkingspartners voorlichtingsbijeenkomsten in de regio.
“Dat is efficiënter dan alle ondernemers individueel benaderen. Communicatie
over het portaal is een belangrijke voorwaarde voor het succes. Als je niet weet dat het er is,
kun je het ook niet gebruiken.” Het valt Schenk op dat de bollensector vooroploopt met het
aantal aanvragen. “Het bollenvak neemt de discussie over gewasbeschermingsmiddelen
serieus. Dat zie je ook aan een project als ‘Schoon erf, schone sloot’. De bewustwording is
snel gegroeid. Ondernemers begrijpen steeds beter dat de kwaliteit van bodem en water
cruciaal is om een gezond product te kunnen telen. Dat maakt je ook minder kwetsbaar
voor de extreme weersomstandigheden. Een mooie ontwikkeling, heel belangrijk voor de
continuïteit. We willen immers niet te boek staan als ‘een vervuilende sector’. Dat
doet de verkoop van onze producten geen goed.” De maatregelen in het portaal lopen door tot
2021. “Dan bekijken we opnieuw hoe we verdergaan.”
GRATIS COACH
Luuk Lageschaar is adviseur bij kennis- en adviesbureau CLM en coach voor het
Landbouwportaal. “Op verzoek ga ik bij ondernemers langs. We lopen een rondje over het
bedrijf, brengen de plannen in kaart en kijken dan hoe dat aansluit bij de bovenwettelijke
maatregelen. Soms hebben ondernemers al een plan en kijken we gericht naar de
mogelijkheden.” De wet- en regelgeving op het gebied van milieu is ‘soms ingewikkeld’,
erkent Lageschaar. “Ondernemers komen daar niet altijd uit. Wij zijn gespecialiseerd en
kunnen hen verder helpen.” De aanmeldingen komen binnen via de site en de KAVB verdeelt
deze over de coaches. “We kunnen het nog prima aan, ik verwacht dat het nog wel wat
drukker gaat worden.” Vragen die hij tot nu toe kreeg, betroffen onder meer
waterzuiveringssystemen voor waswater en erfemissie. “Kwekers hebben vooral vragen over
het verwerken van restanten. Daar zijn goede oplossingen voor.” Lageschaar moedigt
ondernemers aan om gebruik te maken van het portaal. “De coach komt gratis bij je langs, het
kost je een uurtje van je tijd, je bent nergens toe verplicht en krijgt een advies op maat dat je
bedrijfsresultaat ten goede komt.”
Niels van Diepen van Maatschap van Diepen uit het West-Friese Spanbroek kreeg Lageschaar
op bezoek als coach. “Wij telen 21 hectare bloembollen en broeien zo’n 7 miljoen tulpen. Het
waterschap tipte ons over het Landbouwportaal. Wij zijn op zoek naar een goede oplossing
om het afvalwater te zuiveren en recyclen. Wij willen ruimschoots voor 2027 voldoen aan de
eisen van de Kaderrichtlijn Water.” Lageschaar hielp hem met de subsidieaanvraag, die
ter goedkeuring voorligt. “Lekker dat we zijn hulp erbij hadden, daardoor kon de aanvraag in
één keer goed de deur uit. Grote bedrijven hebben hier een mannetje voor, die vinden
vaak hun weg wel. Voor bedrijven van onze omvang is dit echt een uitkomst.”